Waarom museum van 20e Eeuw?

5 redenen om het Museum van de Twintigste Eeuw te bezoeken

Het museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn is een feest der herkenning. Trips down Memory Lane. Het alledaagse bijzonder gemaakt. Ik bezocht dit museum met drie generaties: een opa en twee oma’s, vier ouders en vier kinderen. Een aanrader, om meerdere redenen:

1 Herkenning

Je vergeet zoveel voorwerpen die in je jeugd gewoon waren en die er nu enorm verouderd uit blijken te zien. Alledaagse gebruiksvoorwerpen zijn daarmee in een paar decennia museumstukken geworden. Het Feest der Herkenning is de ondertitel van het museum en dat klopt zeker. Je komt gegarandeerd bekende dingen uit je jeugd tegen, als je ouder bent dan pakweg 30.

2 Smaak

Omdat het museum van de twintigste eeuw is ingedeeld in kamers uit bepaalde decennia, zie je de voorwerpen in hun context, dus met de meubels en het behang uit die tijd. Daarmee zie je duidelijk het tijdsbeeld en de smaak van die tijd. En hoe de geschiedenis zich herhaalt in onze smaak. Ik vond bijvoorbeeld de kamer uit de jaren ‘50 prachtig en die uit de jaren ’70 afschuwelijk. Mijn dochter van 13 kon die oranjebruine kleurstelling juist weer waarderen.

3 Luxe

Onze kinderen zijn zo gewend aan luxe dat het voor hen niet meer voelt als luxe. De was gaat in een machine, de afwas in een andere, je warmt je eten op, roostert je brood, mengt het beslag, zuigt de vloer: allemaal met speciale apparaten. Door te zien hoe dat vroeger ging en hoe de oerversies van die apparaten eruitziet, kunnen onze kinderen dat hopelijk meer waarderen.

4 Verhalen

Dat voorwerpen heel geschikte openingen bieden naar verhalen van vroeger, had ik al vastgesteld in de Levensverhalencursus die ik gaf. Daar staat dit museum vol mee. Iets te vol, stelden we vast, toen enige verzadiging optrad. Maar de voorwerpen geven aanleiding tot verhalen. Naast verhalen over hoe het vroeger was, ook bijvoorbeeld de verklaring van het woord Gootsteen dat wij nog steeds gebruiken voor de roestvrijstalen spoelbak in de keuken. Het Lavet en de Sunlightzeep, waarover een man vertelde in een interview voor zijn levensverhaalboek, zag ik in het museum terug.

5 Ervaring

Zoals gebruikelijk in een museum is het niet de bedoeling de stukken aan te raken. Die neiging vond ik moeilijk te onderdrukken, omdat je zoveel dingen ziet die je ooit dagelijks vasthield. Daarvoor is er in het museum een aantal plekken waar je wel dingen mag aanraken, zoals een tafel met speelgoed en de computerspelletjesarcade. In de tijdelijke expositie De Wonderjaren, waar Frank Groothof ons de wereld door zijn ogen laat ziet, hangen borden met vragen als “Wat was jouw lievelingsboek als kind?” of: “Wat vond jij vreselijk om te eten?” Daar kunnen bezoekers op geeltjes een antwoord schrijven en dat opplakken. Alle bezoekers, ongeacht de leeftijd. Waardoor Dummy de Mummy naast Pietje Bell hangt en Courgette naast Levertraan.

Levensverhaaltijdschrift

De behoefte om de gewone alledaagse verhalen van vroeger vast te leggen, ligt vaak ten grondslag aan de Levensverhalen die ik opteken. Het is voor de kinderen en kleinkinderen interessant te lezen hoe de jeugd van ouders of grootouders was. Dat kan aan de hand van voorwerpen en foto’s, of aan de hand van gerichte vragen.

Soms ben ik ergens enthousiast over, dan schrijf ik er een blogrecensie over. Maar bij de meeste projecten die ik doe, laat ik mijn mening achterwege. Als ik een Levensverhaal van iemand schrijf bijvoorbeeld, of ik maak een Boekportret voor iemand die in het zonnetje staat. Want de persoon die ik interview staat altijd centraal.