Zelf ben ik als verhalen-op-papierzetter van het geschreven woord. Maar ik luister ook veel naar uitgesproken taal en ik kom daar woorden tegen die heel vaak verkeerd worden uitgesproken. Om daar eens en voor altijd vanaf te zijn, hierbij mijn top 7:
Op 7: Hovercraft, uitgesproken als hoeverkraft. Een hoover bestaat wel in het Engels, maar is een stofzuiger. De hovercaft (uitspr: hofferkraft), net als het hoverboard uit de fictieve toekomst in de film Back to the Future, doet eigenlijk het omgekeerde: die zweeft iets boven het water, of de grond. Net als sweater (verkeerd uitgesproken als swieter) en corned beef (verkeerd uitgesproken als kornet bief) zijn deze woorden in onze taal gekomen in een tijd dat we nog niet zoveel Engels om ons heen hoorden. Niemand zegt hoeverboord, omdat dit woord via de film tot ons kwam. Dus laten we dan ook geen hoovercraft zeggen.
Op 6: Bruschetta, uitgesproken als Broesjetta. De sch-klank is misleidend. Maar een voordeel van het Italiaans als taal is dat het uiterst consequent is in uitspraakregels. Een ervan is dat de sch wordt uitgesproken als sk.
Op 5: Entrecôte, uitgesproken als antrekoo. Dit is een voorbeeld van hypercorrectie, want in tegenstelling tot tricot en depot, wordt deze eind-t juist wel uitgesproken. De meeste mensen vinden waarschijnlijk antrekoo Franser klinken dan antrekoot, maar het is wel fout.
Nu komen we in de categorie ergernissen wat mij betreft:
Op 4: Dalai Lama, uitgesproken als Daila Lama. Let er maar eens op, in Nederland zeggen meer mensen Daila Lama dan Dalai Lama. Kennelijk hoor je het zo vaak verkeerd, dat iedereen denkt dat je het zo uitspreekt.
Op 3: Graffiti, uitgesproken als greffitie, alsof het verwant is aan gravity (zwaartekracht). Maar het komt niet uit het Engels, het komt van het Italiaanse woord graffiato, dat ‘ingekrast’ betekent. De Italianen en ook de Engelssprekenden zeggen graffiti, dus met de klemtoon op de tweede lettergreep.
Op 2: Bert en Ernie, uitgesproken als Bert en Urnie. In de Verenigde Staten heb je Burt en Urnie, in Nederland heb je Bert en Ernie. Waarom heel veel mensen zeggen dat ze goede herinneringen hebben aan Bert en Urnie, is mij een compleet raadsel. In de Nederlandse dialogen hoor je Paul Haenen toch echt altijd gewoon Ernie zeggen.
Op 1: Munitie, uitgesproken als menutie. Iedere keer als het op de radio gaat over tekorten bij het leger gebeurt het weer: een bij Ministerie van Defensie werkzame expert heeft het in het interview over menutie. Vooral de mensen die ermee werken, kunnen het niet uitspreken, lijkt het wel. Of ze horen het zo vaak verkeerd uitgesproken worden, dat die uitspraak in het gehoor blijft hangen, zoals bij Daila Lama. Stop daarmee!
Hieraan verwant is de dubbele is, die ook aan een opmars bezig is.
“Taal is zeg maar echt mijn ding” zei Paulien Cornelisse en dat geldt ook voor mij. Het is de reden dat ik Nederlands ben gaan studeren, het maakt dat ik daar extra op let. Soms wijd ik er een blog aan. Ben je zelf niet zo goed in schrijven, maar heb je wel veel te vertellen? Misschien kan ik je helpen.
Hanneke Kiel-de Raadt
Ik ben schrijver, interviewer en verhalen-op-papier-zetter. Na een studie Nederlands in Groningen heb ik verschillende functies vervuld, totdat ik uitkwam bij wat ik het liefste doe: Persoonlijke verhalen van mensen optekenen. Inmiddels heb ik al meer dan 40 boeken en magazines voor particulieren en bedrijven mogen publiceren.
Herinneringen kunnen ingrijpend, meeslepend of intiem zijn, maar ze zijn hoe dan ook onvergetelijk. Door je verhaal op papier vast te leggen, heb je zelf in de hand hoe je als persoon herinnerd wil worden. Ook in een zakelijke omgeving zijn verhalen het perfecte middel om je relaties te bereiken en te boeien.
